«Προς την ορθή κατεύθυνση» τα αποτελέσματα, δήλωσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της διευρυμένης συνάντησης στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό - Οι συμφωνίες, τα αγκάθια και οι προσδοκίες
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Χωρίς εκπλήξεις ολοκληρώθηκε στη Νέα Υόρκη, η άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Από τη μία πλευρά δεν υπήρξε πρόοδος σε σχέση με την επανέναρξη των συνομιλιών για τη λύση του προβλήματος αλλά από την άλλη δεν υπήρξε και ναυάγιο. Με τον τρόπο αυτό παραμένει ζωντανή η διαδικασία, κάτι που αποτελούσε το βασικό ζητούμενο της Λευκωσίας από την αρχή. Τα επόμενα ραντεβού καθορίστηκαν ήδη. Συμφωνήθηκε τριμερής συνάντηση Χριστοδουλίδη- Τατάρ - Γκουτέρες τον Σεπτέμβριο καθώς και η διεξαγωγή μιας ακόμη άτυπης διευρυμένης συνάντησης, αμέσως μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα, εντός του 2025.
Το θέμα της διάνοιξης σημείων διέλευσης, το οποίο αποτελούσε ένα από τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που είχαν συμφωνηθεί στη Γενεύη ήταν ένα από τα βασικά ζητήματα στο τραπέζι των συνομιλιών, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να επιτευχθεί κάποια συμφωνία στη Νέα Υόρκη. Αυτό δεν κατέστη εφικτό τελικά, αν και ο Αντόνιο Γκουτέρες μίλησε για πρόοδο. Πάντως, μέχρι τις επόμενες συναντήσεις πρόκειται να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη διάνοιξη σημείων διέλευσης υπό την καθοδήγηση της προσωπικής απεσταλμένης του γ.γ. Μαρία Άνχελα Ολγκίν.
Σε συνέχεια των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που είχαν ανακοινωθεί στη Γενεύη, οι δύο πλευρές στη Νέα Υόρκη συμφώνησαν και σε μια άλλων μέτρων. Στη σύσταση ενός συμβουλευτικού οργάνου για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, στην ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων, και σε μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
Σε δηλώσεις του μετά την συνάντηση ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε την ικανοποίησή του για την συνέχιση του διαλόγου, ωστόσο έσπευσε να διευκρινίσει ότι χρειάζονται πολλά περισσότερα.
«Νομίζω ότι πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία», είπε και πρόσθεσε: «Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού προβλήματος, αλλά νομίζω ότι χτίζουμε, βήμα προς βήμα, εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις συνθήκες για να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού. Και, με απόλυτη συναίνεση ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί».
Ο κ. Γκουτέρες επανέλαβε πως από την αρχή της θητείας του έχει δεσμευτεί για την ασφάλεια και των ευημερία των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.
«Για άλλη μια φορά, οι σημερινές συζητήσεις ήταν εποικοδομητικές. Και οι δύο ηγέτες εξέτασαν την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις έξι πρωτοβουλίες που συμφώνησαν τον Μάρτιο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης», διευκρίνισε και εξήγησε:
«Από τις έξι αυτές πρωτοβουλίες, τέσσερις έχουν ήδη υλοποιηθεί. Η δημιουργία μιας τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, οι πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στις περιοχές εξόρυξης, η αποκατάσταση νεκροταφείων και η συμφωνία για την αποναρκοθέτηση θα ολοκληρωθούν μόλις καθοριστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες. Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν για τις δύο υπόλοιπες – το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης και η ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη».
Όπως είπε οι ηγέτες κατέληξαν σε νέα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης σχετικά με ένα συμβουλευτικό όργανο για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, την ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων, μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
«Είναι ζωτικής σημασίας να υλοποιηθούν αυτές οι πρωτοβουλίες – όλες τους – το συντομότερο δυνατό, προς όφελος όλων των Κυπρίων», υπογράμμισε ο κ. Γκουτέρες.
«Όπως και οι έξι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν τον Μάρτιο, οι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν σήμερα έχουν τη δυνατότητα να έχουν πραγματικό και σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων σε ολόκληρο το νησί. Δεν είναι απλώς συμβολικές κινήσεις, αλλά ζητήματα που απαιτούν συνεργασία. Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι μακρύς και είναι σημαντικό να σκεφτούμε τι μπορεί να σημαίνει το μέλλον για όλους τους Κύπριους. Ωστόσο, αυτά τα βήματα καταδεικνύουν σαφώς τη δέσμευση για τη συνέχιση του διαλόγου σχετικά με το μέλλον και την προώθηση πρωτοβουλιών που ωφελούν όλους τους Κύπριους», κατέληξε ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών.
Χριστοδουλίδης: Οι προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι για τη διάνοιξη σημείων διέλευσης
Προς την ορθή κατεύθυνση τα αποτελέσματα της διευρυμένης συνάντησης για το Κυπριακό, αλλά θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα εάν υπήρχε πολιτική βούληση. Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται η τοποθέτηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της άτυπης πενταμερούς στη Νέα Υόρκη.
«Βλέπουμε μια μικρή αλλά σημαντική πρόοδο, βήμα προς βήμα, προς την κατεύθυνση του μεγάλου στόχου που όπως και ο Γενικός Γραμματέας ανέφερε είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού», τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης και πρόσθεσε: «Θεωρώ ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι έχει ήδη καθοριστεί το επόμενο ραντεβού που θα είναι με τον Γενικό Γραμματέα μέσα στην εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, οι δύο ηγέτες με τον Γενικό Γραμματέα, και η επόμενη διευρυμένη αμέσως μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές. Μέχρι τότε θα συνεχιστεί η προσπάθεια με την προσωπική απεσταλμένη τόσο σε σχέση με τα οδοφράγματα αλλά και κάποιες άλλες ιδέες που ακούστηκαν σήμερα».
Ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο που επιτεύχθηκε στην υλοποίηση των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα οποία είχαν συμφωνηθεί στην άτυπη πενταμερή του περασμένου Μαρτίου στη Γενεύη.
«Η συζήτηση συνεχίζεται, υπό τις περιστάσεις και ερχόμενοι στη Νέα Υόρκη είχαμε θέσει ως ελάχιστο στόχο να υπάρξει πρόοδος στα μέτρα που αποφασίσαμε στη Γενεύη. Αυτό έγινε. Να υπάρξουν νέες προτάσεις, αυτό έγινε, οι οποίες θα συζητηθούν και οπωσδήποτε να καθοριστούν τα επόμενα ραντεβού», υπογράμμισε.
Αποκάλυψε μάλιστα ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά εισηγήθηκε και άλλες τέσσερις- πέντε ιδέες, όμως «δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση από τουρκικής πλευράς όσον αφορά τα οδοφράγματα».
Για το θέμα της διάνοιξης των οδοφραγμάτων είπε ότι η ε/κ πλευρά αποδέχτηκε την εισήγηση της τ/κ πλευράς για άνοιγμα της Μιας Μηλιάς και της Λουρουτζίνας, αναμένοντας ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς. Είπε ότι έγινε αρκετή συζήτηση σε σχέση με το οδόφραγμα από την Αθηένου στην Αγλαντζιά και «υπήρξε κάποια πρόοδος γιατί και ο Γενικός Γραμματέας αντιλήφθηκε τη σπουδαιότητα για την καθημερινότητα των πολιτών να υπάρξει αυτό το οδόφραγμα, αλλά η τουρκική πλευρά δεν ήταν σήμερα σε θέση να πάρει τελικές αποφάσεις με αναφορές στον τουρκικό στρατό περί εμπλοκής του τουρκικού στρατού. Χρειάζεται η συγκατάθεση, η σύμφωνη γνώμη, η διαβούλευση με τον τουρκικό στρατό, κάτι που ισχύει, επαναλαμβάνω και για το οδόφραγμα στα Κόκκινα».
Ο κ. Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών και τον υπουργό Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου «όπου κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, ξεκάθαρα και ως απάντηση στις προσεγγίσεις του κυρίου Τατάρ αλλά και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών περί έλλειψης κοινού εδάφους, ξεκαθάρισαν ότι είναι απόλυτα δεσμευμένοι από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».
Επίσης ευχαρίστησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα που ακόμη μια φορά πριν την έναρξη των συζητήσεων έστειλαν ξεκάθαρα δημόσια μηνύματα σε σχέση με την δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει για επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του Κυπριακού.
Σε ό,τι αφορά την ουσία του Κυπριακού, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, δήλωσε όταν ρωτήθηκε σχετικά πως «η έναρξη της τοποθέτησή μας είναι ότι δεν πρέπει να ξεφύγουμε από τη μεγάλη εικόνα, από την ουσία του Κυπριακού, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά. Και αυτό δεν κατέστη εφικτό λόγω της γνωστής θέσης της τουρκικής πλευράς. Και για αυτό τον λόγο προανέφερα τη σημασία της παρέμβασης του ίδιου του Γενικού Γραμματέα αλλά και του Βρετανού Υπουργού Ευρώπης σε σχέση με το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ρωτήθηκε και για τις συζητήσεις που είχε με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, μετά το δείπνο που παρέθεσε ο κ. Γκουτέρες.
«Σήμερα δεν ακούσαμε κάτι διαφορετικό σε σχέση με τις γνωστές δημόσιες δηλώσεις της Τουρκίας», είπε καταρχάς για την ολομέλεια της πενταμερούς.
Σε ό,τι αφορά τη συνάντηση μετά το δείπνο της Τετάρτης, η οποία διήρκεσε σχεδόν μία ώρα, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως αφορούσε τρία θέματα: «το Κυπριακό, τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας σε σχέση με την ΕΕ αλλά και τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την επιθυμία της Τουρκίας για συγκεκριμένες θετικές εξελίξεις».
«Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, είναι σαφές. Θα συνεχίσουμε με την ίδια επιμονή, με πολλή υπομονή, η οποία χρειάζεται στο πλαίσιο τόσων μακρών συζητήσεων, με όλα αυτά που ακούγονται και λέγονται έτσι ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού. Ξέρουμε τι θέλουμε να πετύχουμε, ξέρουμε τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε και με ένα Διεκδικητικό ρεαλισμό θα πράξουμε ότι είναι δυνατόν για να πετύχουμε το στόχο μας», υπογράμμισε ο κ. Χριστοδουλίδης και κατέληξε: «Μπορεί να ακούγονται πολλά, να λέγονται άλλα τόσα, αλλά στο τέλος της ημέρας όλοι μας, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, κρινόμαστε από τις πράξεις μας».
Γεραπετρίτης: Εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση
Για «εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση» έκανε λόγο ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης.
«Οκτώ χρόνια μετά το Crans Montana και την αδράνεια που έφερε σε σχέση με το Κυπριακό, είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι πλέον το Κυπριακό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος τοποθέτησε Προσωπική Απεσταλμένη, έτσι ώστε να μπορεί να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις αυτές», τόνισε και πρόσθεσε:
«Είχαμε μια εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση. Αναλάβαμε να αξιολογήσουμε τα θετικά μέτρα, τα οποία είχαν αποφασιστεί στη Γενεύη πριν από μερικούς μήνες. Διαπιστώθηκε ότι υπήρξε ολοκλήρωση των μέτρων αυτών σε τέσσερα από τα έξι κεφάλαια. Και ήδη προστέθηκαν τέσσερα ακόμα για να μπορέσει να συνεχιστεί αυτή η πορεία για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία θα δημιουργήσουν ένα πρόσφορο έδαφος για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε μια πιο ουσιαστική συζήτηση σε σχέση με μια ενιαία Κύπρο, η οποία θα κινείται στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο στον κόσμο, ο οποίος βιώνει εμφύλιους σπαραγμούς, βιώνει πολέμους και βιώνει ένα μεγάλο επίπεδο μισαλλοδοξίας.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η ελληνική κυβέρνηση, σε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, να συνεχίσει αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, τον εθνικό στόχο που είναι η επανένωση της Μεγαλονήσου».