Κάθε γυναίκα θα έπρεπε να κάνει τουλάχιστον δύο παιδιά για να διατηρηθεί ο πληθυσμός της Ευρώπης σταθερός. Όμως τα σημερινά ποσοστά γεννήσεων μόλις και μετά βίας ξεπερνούν το ένα
Τα τελευταία στοιχεία για τη γονιμότητα σε ολόκληρη την ήπειρο δεν απέχουν πολύ από μια «εικόνα αποκάλυψης».
Για το έτος 2024, πολλές ευρωπαϊκές χώρες αναφέρουν τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων των τελευταίων δεκαετιών, αν όχι όλων των εποχών.
Ενώ οι ειδικοί λένε ότι απαιτούνται 2,1 παιδιά ανά γυναίκα για να διατηρηθεί σταθερό το μέγεθος του πληθυσμού, αρκετές χώρες παρουσιάζουν αριθμούς σταθερά κάτω από 1,5.
Γερμανία: "Η μετανάστευση είναι η μόνη αιτία της αύξησης του πληθυσμού''
Το επίπεδο γονιμότητας της Γερμανίας μειώθηκε στο 1,35, το χαμηλότερο επίπεδο από το 1994 (1,24), το οποίο προήλθε από την περίοδο ύφεσης.
Η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία της χώρας (Statistisches Bundesamt) δηλώνει σαφώς ότι "η μετανάστευση ήταν η μόνη αιτία της αύξησης του πληθυσμού".
Ωστόσο, παρά τους αριθμούς που προστέθηκαν από τους μετανάστες, ο πληθυσμός αυξήθηκε μόνο κατά 0,1% ή 121.000 άτομα πέρυσι. Στην πραγματικότητα, "περισσότεροι άνθρωποι πέθαναν παρά γεννήθηκαν", λέει το ινστιτούτο.
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των γερμανικών κρατιδίων. Ενώ ο πληθυσμός αυξήθηκε σε πλουσιότερα κρατίδια, όπως η Βαυαρία ή το Αμβούργο, οι πιο απότομες μειώσεις καταγράφηκαν στα φτωχότερα κρατίδια Θουριγγία, Σαξονία και Σαξονία-Άνχαλτ.
Στη γειτονική Αυστρία, η κατάσταση ήταν ακόμη πιο ανησυχητική το 2024, με τη χώρα να καταγράφει το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων που έχει καταγραφεί ποτέ: 1,32 ή 77.238 νέα παιδιά, δηλαδή μείωση 0,5%, σύμφωνα με την Statistik Austria.
Ιταλία: Πορεία προς μια «ανθρώπινη έρημο»
Με 166.000 νέες αφίξεις, η μετανάστευση επιβράδυνε επίσης τη μείωση του πληθυσμού της Ιταλίας, αλλά όχι αρκετά ώστε να αποτρέψει τη μείωση.
Η χώρα έχει πλέον πέσει σταθερά κάτω από τα 60 εκατομμύρια άτομα, μετά από χρόνια μείωσης του πληθυσμού.
Ο δείκτης γεννήσεων το 2024 έφτασε σε νέο χαμηλό ρεκόρ (1,18), αναφέρει η ISTAT: Για κάθε 1.000 ανθρώπους, γεννήθηκαν μόνο έξι μωρά, ενώ 11 πέθαναν.
Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, ο αριθμός των Ιταλών που εγκατέλειψαν τη χώρα (156.000) ήταν τριπλάσιος από εκείνον που επέστρεψαν (53.000). Οι μεγαλύτερες πληθυσμιακές μειώσεις αναφέρθηκαν στις φτωχότερες περιοχές του νότου.
Γαλλία: «Τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου»
Στη Γαλλία, η οποία είναι παραδοσιακά ένα από τα πιο «γόνιμα» έθνη της Ευρώπης, οι αριθμοί μειώνονται επίσης με γρήγορους ρυθμούς.
Το ποσοστό γονιμότητάς το 2024, στο 1,62, ήταν το χαμηλότερο από το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, δήλωσε το INSEE.
Τα τελευταία 15 χρόνια, η γονιμότητα μειώθηκε κατά το ένα πέμπτο, ίσα-ίσα για να διατηρήσει ένα μικροσκοπικό, θετικό ισοζύγιο γεννήσεων/θανάτων (+17.000), το χαμηλότερο από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Το προσδόκιμο ζωής παρείχε τα μόνα καλά νέα. Έφτασε πλέον τα 85,6 έτη για τις γυναίκες και τα 80 για τους άνδρες, ένα ιστορικό ρεκόρ.
Αγγλία: Η τεκνοποιία των ηλικιωμένων ανακόπτει τη δημογραφική παρακμή
Η Αγγλία και η Ουαλία αποτελούν μια από τις λίγες εξαιρέσεις στην Ευρώπη.
Αυτό οφείλεται στην εκπληκτική αύξηση των μωρών που γεννιούνται από πατέρες άνω των 60 ετών (+14%), η οποία συνέβαλε στο να προκληθεί η πρώτη αύξηση του αριθμού των γεννήσεων στην Αγγλία και την Ουαλία από το 2021 (+0,6%).
Αντίθετα, οι γεννήσεις από νεαρές μητέρες και πατέρες μειώθηκαν, αναφέρει το INS.
Το ποσοστό των παιδιών που γεννήθηκαν από αλλοδαπούς γονείς ήταν σημαντικά υψηλό: 40% στην Αγγλία και σχεδόν 20% στην Ουαλία, σημειώνοντας απότομη αύξηση 34% μεταξύ 2023 και 2024.
Η Ισπανία αποτελεί μια άλλη εξαίρεση. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΙΝΕ, οι γεννήσεις του 2024 θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 0,4%, χάρη σε εκτιμώμενα 322.034 νέα μωρά.
Όπως και σε άλλες χώρες, η μείωση της γονιμότητας στην Ισπανία συνοδεύεται από αύξηση της ηλικίας των μητέρων. Τα τελευταία δέκα χρόνια, ο αριθμός των μητέρων ηλικίας 40 ετών και άνω αυξήθηκε κατά 8,5%.
Σκανδιναβικές χώρες: Η Φινλανδία αναφέρει το χαμηλότερο ποσοστό από το 1776 (ναι, το 1776)
Ο δείκτης γονιμότητας της Φινλανδίας μειώθηκε στο 1,25 το 2024, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της Φινλανδίας. Αυτό είναι το χειρότερο ποσοστό από τότε που άρχισε η συλλογή δεδομένων, στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η επικράτεια ήταν ακόμη μέρος της Σουηδίας, η οποία επίσης αντιμετωπίζει δημογραφικά προβλήματα.
Το ποσοστό που ανέφερε η Στοκχόλμη για το περασμένο έτος είναι 1,43, ελαφρώς πάνω από τις περισσότερες χώρες και ωστόσο η χαμηλότερη γονιμότητα της χώρας που έχει καταγραφεί ποτέ, αναφέρει η SCB.
Ο συνολικός αριθμός των νέων παιδιών ήταν 98.500, το βαθύτερο σημείο των τελευταίων 23 ετών, καθώς ο πληθυσμός μειώθηκε σε 169 από τους 290 δήμους της χώρας.
Ουγγαρία και Πολωνία: Αποτυχία των φιλοοικογενειακών πολιτικών;
Παρά τις πρόσφατες πολιτικές που αποσκοπούν στην ενίσχυση των γεννήσεων, η Ουγγαρία και η Πολωνία ανήκουν επίσης στο πολυπληθές κλαμπ της χαμηλής γονιμότητας για το 2024.
Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε η Βαρσοβία είναι ιδιαίτερα άσχημα, με ποσοστό γεννήσεων 1,1, που σημαίνει ότι ο αριθμός των νέων παιδιών μειώθηκε σχεδόν στο μισό σε σύγκριση με το 1990 (1,9).
Οι γυναίκες γίνονται επίσης, κατά μέσο όρο, μητέρες στα 29, πολύ αργότερα από ό,τι πριν από 35 χρόνια, όταν η μέση ηλικία ήταν λίγο κάτω από τα 23.
Η Ουγγαρία δεν αποτελεί εξαίρεση, με 77.500 νέα μωρά πέρυσι, το χαμηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί ποτέ, πάνω σε ένα ποσοστό γεννήσεων 1,38, που δεν έχει βρεθεί ποτέ τόσο χαμηλά από το 2014, σύμφωνα με την ουγγρική KLS.